Nefel

[ ÇARŞEM, 2024-04-24 ] [ BIKE MALPERA DESTPÊKÊ ] [ BÊXE NÊV BIJAREYAN ] [ KONTAKT ] [ INFO ] [ LÊGERÎN & ARŞÎV ]

DESTPÊK

	Nûçe

	Nivîsar

	Kulturmagazîn

	Hevpeyvîn

	Kolumnîst

	Ewrokurd

	E-Pirtûk

	Lîteratûr

	Ziman

	Muzîk

	Foto

	Lînk

E-POSTEYA TE

	Nav (Username)



	Şîfre (Password)





	»E-posteyeka nû bo xwe qeyd bike

REKLAM

NIVÎSAR

Dema ko hate firset heram e muhlet


	» Evdirehmanê Gundikî

HEWLÊR, 25/7 2014 — Dema pêwîstî bi guhortinên sîyasî û ji aborî yên cîhanê çêdibin firsetên nû ji bo miletên ko pirsên wan yên neteweyî çaresernebûyî jî derdikevin. Em miletê kurd ji wan miletan in ko di vê dinyaya mezin de rastî hinek neheqîyên mesleheta xwirtên dema sedsala bîstê hatine û welatê me hatîye parçe kirin. Bi wê parçekirinê re miletê kurd ji hemî mafen xwe yên netewî jî hatiye bêpar kirin.

Piştî belavbûna Sowyetê û guhertinên di nêv federasyonên Sowyetê de çêbûyîn wan guhetrinan tesîra xwe li rojhilata Ewropayê jî kir û Yogoslawya jî belav bû û dîwarê Berlînê jî herifî. Gor dîtina min dora guhartinan perên xwe li Rojhilata nêvê jî diveweşîne. Ev pêlên baya guhertinê dê tesîra xwe li ser çareserkirina pirsa miletê kurd û Kurdistanê jî bi şêweyekî misbet bike. Di nêva evan guhertinan de, pirsa çareserîya doza miletê kurd jî dê bigihî qonaxeka nû û di mesleheta miletê kurd û Kurdistanê de bi rê ve biçe. Ji bo ko em miletê kurd evê keysa dîrokî ji destên xwe nedîn revandin, pêwîstîya me li yekdengîya netewî; li ser bingehê peymaneka xeta kurd û Kurdistanîyê heye.

Piştî hatina Emerîkayê û hevalbendên wê bo Îrêqê û roxandina hikimdarîya Sedamê dîktaror yê qatilê miletê kurd hemî pêkhateyên Îraqê, firseteka dîrokî ji bo miletê kurd jî derket pêş. Desthilatdar û rêxistinên kurdan jî hêdî hêdî û bi şarezayî lêxebitîn ko vê firsetê gor berjewendîyên miletê kurd û Kurdistanê bi kar bînin. Tevlî bi hezaran derd û belan jî desthilatdarîyên başûrê Kurdistanê bi şêweyekî serketî gemîya xwe giheştand ber qefa roja îro, ya em giheştînê, pileya avakirina sîstema federal, di Îraqa federal de ye. Lê di nêva vê sîstema federalî ya Îraqê de di nêva herêma federalî ya Kurdistanê û Îraqê de girêhiçkeka nehatî vekirin, pirsa mada 140-ê ji alîyê hikûmeta merkezî ve rasta astengan dihat û tirsa hikûmeta merkezî ew bû ko piştî referanduma di derbareyê mada 140-ê de herêma Kurdistanê dê serbikeve, ji bo wê jî hikûmeta merkezî ji vê rêya qanûnî ya mada 140-ê re dibû rêgir. Desthilatdarîya başûrê Kurdistanê di vê demê de, pir bi şarzayî li ser doza xwe ya heqane, bi sebir û aramî karên xwe bi rê ve dibir û li hîvîya mercên firseteka nû, çav li rê rawestayî bûn.

Dema ji bo pejirandina sîstema federalî ya Îraqê ya li ser me re derbasbûyî jî gelek xêrnexwazên kurd û Kurdistanê yên dor û berên Kurdistanê û hinek xêrnexwazên di sernavên kurdan sîyasetê dikin jî ji bo gemya kurdan ya azadîyê binav bikin, çi ji destên wan dihat ji bo firsetan bidin dagirkerên Kurdistanê dixebitîn. Belê ji dewleserê şarzayîya desthilatdarên başûrê Kurdistanê û sebra serokê Kurdistanê Mesûd Barzanî ya polayî gemîya azadîyê noqî ava nexêrxwazan nebû û ev derfeta pejirandina avabûna Îraqa federal ji bo miletê kurd jî bû derfeteka pîroz.

Balindeyê keysa serxwebûna başûrê Kurdistanê yê roja îro cardî jî yê hatî û li ber derîyê mala miletê kurd danî. Ez hîvîdar im ko vê carê jî serokê Kurdistanê Mesûd Barzanî û tevaya rêxistin û hikûmeta federalî ya başûrê Kurdistanê vê carê ji serhatiyên xwe dersên nû bigirin û bi şarezayîtir û baştir ji tecrubên xwe yên kevin mifayê wergirin û vê carê bi şarezayîtir vê firsetê ji bo amadekarîyên serxwebûnê bi kar bîkin. Bêşig evê carê jî xêrnexwazên azadîya Kurdistanê dê lêbixebitin ko nehêlin miletê kurd vê firsetê bi başî bi kar bînin û vê keysê bidin beravêtî kirin, lê ez hêvîdar im ko ti xêrnexwazên miletê kurd çi yên navxweyîbin û çi jî yên ji derveyê Kurdistanê nekarin zora miletê kurd û Kurdistanê bibin.

Gor min; evê carê gelek keysên baş yên li ber destên cenabê serokê Kurdistanê heyîn ko ew xwe lê bigire û bi heqane evan keysan bi kar bîne. Bi pileya yekê de, xebat ji bo pêkanîna mada 140-ê û serdana ji bo giştpirsîya gelên herêmê û referandumê, parastina herêma Kurdistana federal ya ji xezeba hêzên terorîstên wekî DAIŞ-ê, rewşa Îraqa nû ya parçebûyî û bûyî sê herêm, rewşa erebên sinî û şîeyan, rewşa herêma kurd û Kurdistana ji berê ve neheqîyeka mizin li serde hatî, di destên cenabê serokê Kudistanê de dibin benên xwirtkirina destê xwe.

Îro Îraq ya bûyî sê herêm û du herêm ji wan yên erebên sinî û şîe ne û herêma sêyê jî ya miletê kurd û Kurdistanê ye. Miletê kurd ji alîyekî ve wekî milet û wekî nexşe cidabûna xwe ya ji Îraqê heye, mafê miletê kurd di vê rewşê de ew e ko xwe biparêze û li gor firsetê qirara xwe ya serxwebûnê jî bide. Ev firset dê bibe rêxweşkera firseta sêyê ya ji bo îlankirina serxwebûna Kurdistanê jî. Li gor min destsistkirina ji van firsetan re heram e, lê şarezayî û dem dibe dermanê dermankirina birînên giran.

Divê desthilatdarîya başûrê Kurdistanê û serokê Kurdistanê û hemî pêkhatîyên başûrê Kurdstanê ji bo firseta serxebûnê amade bin û herwiha jî divê kurdên parçeyên dî yên Kurdistanê jî ji bo serketina başûrê Kurdistanê bi can û mal ve amade bin. Hegî hat û hêrişên giran ji alîyên xêrnexwazên kurd û Kurdistanê ve li ser destketîyên miletê kurd û Kurdistanê de bên, divê miletê kurd bi hûr û girên xwe ve destên xwe bidin destên pêşmergeyên Kurdistanê û natorvanîyê li axa miqedes bikin û di nêva gund û bajarên Kurdistanê de li ber xwe bidin û parastina kolaneyên bajarên xwe bikin û reva berbiçîyan ve herem e û felaketa herê mezin e.

Bêşig hatina firsetan ticaran bi mikemel çênabe û divê xwidanên dozê firsetên ko dikevin destên wan de bi şarezayî bi kar bînin. Sewandina keysan û bikaranîna wan erkên li ser milê desthilatdarîyê û bi piştgirîya civatê ve girêdayî ye. Ez di wê bawerîyê de me ko ti destketîyên bêbedel dê çênebin, belê dema miletek bedelan bide divê gorayî ewan bedelan jî berhemên keda xwe bistîne, ev jî erk û şarzayîya desthilatdarîyê ve girêdayî yê.

Dermanê serketinê û başbikaranîna firsetan jî di yekîtîya netewî de ye. Mînaka rojavayê Kurdistanê ya bi şêweyê xelet û serdestiya yek partîyê li ber çavan e û baş dîyar e ko ew xeletîyên yekpartîtîyê çawa bûne sedema ko keyseka zêrîn ji destê rojavayê Kurdistanê here.

Di vê dema zêrin de miletê kurd gehiştiye ser duryana zelalkirina du xetên ko pêwîst e bên zelal kirin. Ji van xetan yek xeta entegrasyonkirina kurdan ya digel dagirkerên Kurdistanê ye û ya dî jî xeta parastina doza kurd û Kurdistanîbûnê ye. Ez hîvîdar im ko miletê kurd di ji vê rewşê haydar be û firsetên heyî bi şarezayî bi kar bîne û bi rêya piştgirîya daxwazên serokê Kurdistanê vê keysê bike keysa bihara kurd û Kurdistana serbixe.

-----------------------------------

Nivîskar: EVDIREHMANÊ GUNDIKÎ abeyri@gmail.com
Weşandin: 2014-07-25
Xwendin: 4825