Nefel

[ ŞEMÎ, 2024-04-20 ] [ BIKE MALPERA DESTPÊKÊ ] [ BÊXE NÊV BIJAREYAN ] [ KONTAKT ] [ INFO ] [ LÊGERÎN & ARŞÎV ]

DESTPÊK

	Nûçe

	Nivîsar

	Kulturmagazîn

	Hevpeyvîn

	Kolumnîst

	Ewrokurd

	E-Pirtûk

	Lîteratûr

	Ziman

	Muzîk

	Foto

	Lînk

E-POSTEYA TE

	Nav (Username)



	Şîfre (Password)





	»E-posteyeka nû bo xwe qeyd bike

REKLAM

KOLUMNÎST

Medyaya kurdî îtirafê bi Kurdistanê nake û zimanê dewletên serdest bi kar tîne

SWÊD, 22/9 2008 — Em kurd miletek in û dixwazin welatê xwe rizgar û serbixwe bikin. Rizgarkirina Kurdistanê û avakirina dewleteka kurdî ya serbixwe pir zehmet e ji ber ew bi faktorên derveyî me ve girêdayî ye û dewletên dagîrkerên Kurdistanê jî rê li ber me digirin.

Lê belê gelo kî rê li ber me digire ko em ruhê xwe, fikra xwe, zimanê xwe û nemaze zimanê medyaya xwe ji termînolojiya dagîrkerên Kurdistanê xelas kin? Derdê me ne dijminên me tenê ye, derdê me em bi xwe ne.

Heta niho jî di medyaya kurdî de “herêma Kurdistanê” heye lê belê “Kurdistan” nîne. Heta niho jî di medyaya kurdî de “serokê herêma Kurdistanê” yan jî “serokê Kurdistana azad” heye lê belê “serokê Kurdistanê” nîne.

Li gor qanûna esasî ya Iraqê navê başûrê Kurdistanê “herêma Kurdistana Iraqê” ye û ew termînolojiyeka siyasî ya dewleta Iraqê ye. Medyaya kurdî ne mecbûr e ko wê termînolojiya resmî bi kar bîne ji ber medyaya kurdî ne medyaya dewleta Iraqê yan jî ya dewleta federal ya Kurdistanê ye.

Divêt medyaya kurdî xwe ji bêjeya “herêmê” rizgar bike û Kurdistanê jî wekî “Kurdistan” tenê bi nav bike. Divêt medyaya kurdî ya li parçeyên dî yên Kurdistanê jî bêjeya “Kurdistana azad” yan jî “Kurdistana Iraqê” bi kar neîne ji ber miletê kurd yek Kurdistan tenê heye, yek “serokê Kurdistanê” tenê heye û yek “Parlamentoya Kurdistanê” tenê heye ko ji aliyê miletê kurd ve bi hilbijartinan hatine hilbijartin.

Medyaya kurdî dema ko ji devê kesekî gotinekê bigire û neqil bike divêt gotinên wî kesî wekî ko wî gotiye biparêze û bo nimûne heger serokê Kurdistanê Mesûd Barzanî gotibe “Em li herêma Kurdistanê rê nadin ko pêşmerge xwe tevlî siyasetê bike” hingê divêt bêjeya “herêm” di gotinên ji-devê-wî-neqilkirî de bimîne.

Dewleta federal ya Kurdistanê ko niho li başûrê welatê me hatiye ava kirin temsîla hemî miletê kurd li her cihî dike û bingehê Kurdistana mezin e. Divêt hesabê me ew be ko rojekê ji rojan em dê parçeyên dî yên welatê xwe rizgar bikin û bi vê dewleta federal ya îro heyî re bikin yek. Dijminên miletê kurd jî wisa dihesibînin û lewra ji vê dewleta biçûk ya îro ditirsin.

Baş e em dê çawa bikarin bibêjin ko em miletek in heger hemî medyaya kurdî parlamentoya ko îro li Hewlêrê heye wekî “Parlamentoya Kurdistanê” qebûl neke û navê wê wekî “Parlamentoya Herêma Kurdistanê” binivîsîne?

Baş e em dê çawa bikarin bibêjin ko em miletek in heger hemî medyaya kurdî serokê Kurdistanê Mesûd Barzanî wekî “serokê Kurdistanê” qebûl neke û tîtel û navê wî wekî “serokê herêma Kurdistanê” yan jî wekî “serokê Kurdistana azad” binivîsîne?

Gelek caran mirov di medyaya kurdî de dixwîne yan jî dibihîse ko “serokkomar Abdullah Gulî” filan tişt got. Bi vê binavkirina nas mirov qebûl dike ko Tirkiye welatê mirovî ye û Abdullah Gul jî serokkomarê mirovî ye. Lewra dema ko medyaya kurdî behsa berpirsên Tirkiye, Iraq, Îran û Sûriyeyê dike divêt wekî berpirsên dewletên biyanî behsa wan bike û bibêje “serokkomarê Tirkiyeyê Abdullah Gul” yan jî ya hêj çêtir bibêje “serokkomarê tirkan Abdullah Gul”.

Medyaya ewropî jî dema ko behsa serokkomarê tirkan Abdullah Gulî dike dibêje “Turkish President Abdullah Gul” yanî “Serokkomarê tirk Abdullah Gul” û nabêje “President Abdullah Gul”. Formê binavkirî yê nas mirov ji bo berpirsên welatê xwe tenê bi kar tîne.

Ji aliyê cografî ve jî dema ko birpirsekê Tirkiye, Iraq, Îran û Sûriyeyê bêt bo bajarekê Kurdistanê divêt mirov bibêje “Serokkomarê tirkan Abdullah Gul îro ji Enqereya paytexta Tirkiyeyê hat Hewlêra paytexta Kurdistanê”. Û heger Abdullah Gul hatibe Diyarbekirê jî mirov dikare bibêje “Serokkomarê tirkan Abdullah Gul îro ji Enqereya paytexta Tirkiyeyê hat Diyarbekira paytexta bakurê Kurdistanê."

Berî ko em welatê xwe ji aliyê îdarî ve rizgar û serbixwe bikin divêt em ziman û fikirîna xwe û zimanê medyaya kurdî biguhorin û bi formûlasyon û termînolojiya xwe diyar bikin ko Kurdistan welatekê cida ye û kurd jî miletekê cida ye.

***

Têbînî: Ev nivîsar di heman demê de bi soranî di rojnameya Rûdawê de li Hewlêrê û bi kirmancî jî di sîteya Nefelê û sîteya Rûdawê de hatiye weşandin.

-----------------------------------

Nivîskar: ARIF ZÊREVAN zerevan@nefel.com
Weşandin: 2008-09-22
Xwendin: 7746