Nefel

[ PÊNCŞEM, 2024-04-18 ] [ BIKE MALPERA DESTPÊKÊ ] [ BÊXE NÊV BIJAREYAN ] [ KONTAKT ] [ INFO ] [ LÊGERÎN & ARŞÎV ]

DESTPÊK

	Nûçe

	Nivîsar

	Kulturmagazîn

	Hevpeyvîn

	Kolumnîst

	Ewrokurd

	E-Pirtûk

	Lîteratûr

	Ziman

	Muzîk

	Foto

	Lînk

E-POSTEYA TE

	Nav (Username)



	Şîfre (Password)





	»E-posteyeka nû bo xwe qeyd bike

REKLAM

KOLUMNÎST

Abdullah Gul dê kengê xwe fêrî zimanê kurdî bike

STENBOL, 8/9 2009 — Abdullah Gul serokkomarê Tirkiyeya siyasî ya îro ye. Di nêv tixûbên vê dewletê de 20 milyon hemwelatiyên Abdullah Gulî yên kurd dijîn. Ji bo ko Abdullah Gul bikare bi hemwelatiyên xwe yên kurd re bi zimanaê wan yê zikmakî baxive divêt ew xwe fêrî kurdî bike.

Bulent Arinçê wezîrê dewletê û arîkarê serokwezîrê Tirkiyeyê Recep Tayyip Erdoganî van rojan rexneyek li hemî tirkan kir û got bila tirk xwe fêrî zimanê kurdî bikin û bi kurdî ji brayên xwe yên kurd re bibêjin »li ser çavan« yan jî »Xwedê ji te razî be«.

Xweşmirovê siyaseta Tirkiyeyê Bulent Arinç bi xwe jî dizane ko ev mesele bi du cumleyan safî nabe û divêt gelek tirk xwe fêrî zimanê kurdî bikin û bikarin kurdiyeka serast baxivin.

Bo nimûne waliyê ko kurdî nezane divêt nekare li Kurdistanê li bajarên kurdan bêt wezîfedar kirin. Serokê belediyeyê yê ko kurdî nezane divêt nekare serokatiya belediyeyê bike. Midûrê daîreya emniyetê yê ko kurdî nezane divêt nekare li bajarên kurdan midûriyê bike. Û herwiha birêveberên dezgehên hikûmî yên li bajarên kurdan divêt nekarin bên wezîfedar kirin heger ew kurdî nezanin.

Ji aliyê pratîkê ve dibe ko hinek kes bibêjin ev zehmet e û çawa dê hewqas berpirs fêrî kurdî bibin. Ji bo ko kesek li unîversîteyeka li Kurdistanê bo nimûne li Unîversîteya Dicleyê bibe mamosta û tayîn bibe divêt ew ji îmtihana ingilîziyê derbas bibe û ev mecbûriyeteka qanûnî ye.

Bi heman awayî divêt mecbûriyeteka qanûnî li ser birêveberên ko li bajarên kurdan wezîfeyên bilind dikin hebe û divêt ew ji îmtihanên zimanê kurdî derbas bibin û sertîfîkayên xwe bistînin heta ko bikarin li wê herêmê wezîfeyê bikin.

Ez behsa serhatiyeka besît û biçûk bikim: Berî salûnîvekê li Stockholmê min konsolosê giştî yê nû yê Swêdê ko dê li Stenbolê dest bi karê xwe bikira dît. Hêj li Stockholmê wî dest bi fêrbûna zimanê tirkî kiribû û diçû kurseka tirkî. Min gotê:

— Xêr e, çima tu dixwazî fêrî tirkî bibî?

Wî got:

— Ez dê pênc salan li Tirkiyeyê wezîfeyê bikim û dizanim ko gelek tirk baş bi ingilîzî nizanin. Lewra jî min biryar da ko xwe fêrî tirkî bikim da bikarim bi zimanê xelkê wî welatî diyalogê bi wan re çêkim.

Li kontrasta dîplomatekê ewropî û serokkomarê Tirkiyeyê binêrin. Dîplomatê ewropî ji bo wezîfeya xwe ya pênc salan ya li Tirkiyeyê xwe fêrî tirkî dike lê belê serokkomarê Tirkiyeyê Abdullah Gul ji bo meqamê xwe yê bilind û 20 milyon kurdên hemwelatiyên xwe xwe fêrî kurdî nake.

Trajediya herî mezin ya vê kontrastê jî berî hefteyekê li qesra Çankayayê li meqamê Abdullah Gulî yanî li mala wî qewimî. Serokkomarê Tirkiyeyê ji bo fitarê ji gelek cihan dayîk vexwendibûn qesra xwe û bi yek ji wan re bi tirkî axivî lê belê dayîka ko Abdullah Gulî pê re diaxivî tirkî fêm nedikir. Paşê Abdullah Gul hat agahdar kirin ko ew dayîk jineka kurd e û bi tirkî nizane. Diyaloga di nêvbera herduyan de bi rêya tercimanekî hat safî kirin û dayîkê dixwest ko îmkana çûna hecê jê re bêt peyda kirin.

Tîr ji kevanê derketiye. Kurd û kurdî hêdî realîteyên vê dewletê ne. Heger niyeta bihevrejiyana kurdan û tirkan di nêv tixûbên yek dewletê de hebe divêt herdu milet jî xwe fêrî zimanê hevdu bikin û di vê meseleyê de niho barê herî giran li ser milê tirkan e.

Wekî Bulent Arinç dibêje divêt tirk xwe fêrî kurdî bikin û nemaze serokkomarê Tirkiyeyê Abdullah Gul, serokwezîrê Tirkiyeyê Recep Tayyip Erdogan, serokerkanê Tirkiyeyê Ilker Başbug û hemî wezîr û gizîrên heyî.

-----------------------------------

Nivîskar: ARIF ZÊREVAN zerevan@nefel.com
Weşandin: 2009-09-08
Xwendin: 11331