Nefel

[ DUŞEM, 2024-04-29 ] [ BIKE MALPERA DESTPÊKÊ ] [ BÊXE NÊV BIJAREYAN ] [ KONTAKT ] [ INFO ] [ LÊGERÎN & ARŞÎV ]

DESTPÊK

	Nûçe

	Nivîsar

	Kulturmagazîn

	Hevpeyvîn

	Kolumnîst

	Ewrokurd

	E-Pirtûk

	Lîteratûr

	Ziman

	Muzîk

	Foto

	Lînk

E-POSTEYA TE

	Nav (Username)



	Şîfre (Password)





	»E-posteyeka nû bo xwe qeyd bike

REKLAM

EWROKURD

Parlamentoya Ewropayê: Bila Tirkiye bi rêyeke siyasî pirsgirêka kurdî çareser bike

DIYARBEKIR, 28/11 2008 — Di reşnivîsa rapora Parlamentoya Ewropayê ya di heqê pêwendiyên digel Tirkiyeyê de ji hikumeta tirkan hat xwestin ko careke dî dest bi xebata xwe ya li ser destûra sivîl bike û ji bo çareserkirina pirsgirêka kurdî jî xebatekê bike.

Li gor CNN-Turkê û medyaya tirkî Parlamentoya Ewropayê di heqê pêwendiyên xwe yên dige Tirkiyeyê de reşnivîsek amade kir û ev reşnivîs pêşkêşê endamên Komîteya Pêwendiyên Derve ya Parlamentoya Ewropayê hat kirin. Di reşnivîsa rapora ko ji aliyê raportorê Parlamentoya Ewropayê-Tirkiyeyê Ria Oomen-Ruijten ve hatiye amade kirin de ji hikumeta Tirkiyeyê hatiye xwestin ko hemû pêwendiyê rêxistina terorî ya Ergenekonê ko di nav saziyên dewletê de bicîh bûne, bên eşkere kirin.

Di reşnivîsa navborî de bang li rayedarên hikûmeta tirkan tê kirin, pêvajoya reforman ko ev demek e hatiye sist kirin, bidin lezandin. Bi berdewamî hatiye diyar kirin ko ew ji ber vê sistbûnê ya van sê salên dawî di nav gumanê de ne û ji hikumeta Tirkiyeyê tê xwestin ko li pişt teahudên xwe yê sala 2005-ê bisekine.

Ev reşnivîsa rapora Parlamentoya Ewropayê ji neh rûpel û 47 xalan pêk tê û dê didoyê çileya-pêşîn de li Komîteya Pêwendiyên Derve ya Parlamentoya Ewropayê bê nirxandin û di meha çileya-paşîn de jî ji aliyê Komîteya Giştî ya Parlamentoya Ewropayê ve bê nirxandin û îhtîmalek mezin li wir bê pejirandin.

Di raporê de bi germî pêşwazî li pêvajoya darizandina rêxistina terorî ya Ergenekonê tê kirin û daxwaz ji hikumetê tê kirin ko divê hemû pêwendiyê rêxistina terorê ya Ergenekonê ko di nav saziyên dewletê de bicîh bûne, bên eşkere kirin. Herweha rexne li helwesta hikumetê ya di heqê destûreke sivîl de tê girtin û tê xwestin ko xebatên xwe yên li ser destûra sivîl careke dî bide destpê kirin.

Di rapora navborî de bal hatiye kişandin li ser doza girtinê ya derheqê AKP-ê û DTP-ê de û weha hatiye gotin:

— Em ji ber wan herdu dozên girtinê ko di sala 2008-ê de derheqê du partiyên li palamentoyê de hatiye vekirin, di nav gumanan de ne. Em destnîşan dikin ko pêwîst e qanûna partiyên siyasî ya heyî di çarçoveya biryarên dadgeha mafên mirovan ya Ewropayê û pêşniyarên Komîsyona Venedîkê ya Konseya Ewropayê de bê guhertin.

Di berdewamiya reşnivîsa raporê de xalên daxwaz û pêşniyaran weha hatine destnîşan kirin:

Pêwîste artêş di bin kontrola desthilatdariya hilbijartî de be. Divêt kontrola desthilatdariya hilbijartî ya li ser artêşê û hêzên emnî bi rê û olaxên demokratîk bê bihêz kirin. Em ji ber nebûna çavdêriya sivîl ya li ser artêşa tirk di nav fikarê de ne.

Divê hikumeta tirk bikeve nav hewldaneke siyasî ko pirsgirêka kurdî çareser bike. Ji bo çareserkirina pirsgirêka kurdî, divê di warên çandî, civakî û aborî de gav bên avêtin. Divê Tirkiye bi desthilatdariya siyasî ya bakurê Iraqê (başûrê Kurdistanê) re pêwendiyên xwe bihêztir bike. Divê birêvebiriya bakurê Iraqê axa xwe ji bo terorê nede bi kar anîn.

Herweha, di heman raporê de bang li rayedarên DTP-ê tê kirin ko divê mesafeyekê têxin navbera xwe û PKK-ê. Bi berdewamî ji parlamenter û şaredarên DTP-yî tê xwestin bi şêweyeke erênî lê bixebitin ko pirsgirêka kurdî di nav tixûbên dewleta tirk de bi şêweyeke siyasî bê çareser kirin.

-----------------------------------

Nivîskar: Nefel-Dengêazad
Weşandin: 2008-11-28
Xwendin: 13967