STENBOL, 9/6 2009 — Em bibijin ko ez li texteyê reş kîrgoyekî çêdikim. Hûn dikarin bibêjin, ”li texteyî kîrgoyek heye”. Ya rastî li texteyî ji bilî xetên basît ko min çêkiriye, tiştekî din tune ye. Ne timek, ne kirtek û ne jî tiştekî sêdîmenî. Texte, heman texte ye. Çênabe ko kîrgoyek ”li ser” hebe. Tiştê ko hûn dibînin, bi tenê xeteke teng e. Xeta min a tebeşîrê ye. Naveroka vê xetê, bi sînor e. Ev xet, qala risimê qada di HUNDIR û DERVEyê de dike. Tiştê ko mijara meseleyê ye, bisînorkirina (risim, çalekî û hinerê) şekil e. Kîrgo derdikeve meydanê, ji ber ko we daxwaza min a veqetandin û bisînorkirina vê qadê qebûl kir ko ew di nava vê xetê de dimîne.
Di van demên dawiyê de bi herkesî re telaşeke ecelekirinê heye û ev yeka hanê jî ne elameta xêrê ye. Herkes bi çêkirina kîrgoyê xwe yê li ser textî ve mijûl e. Baş e, ”ka kîrgoyê me” li kê derê ye? Ji roja ko min bîr biriye û heta bi niha ez zanim ko ez kurd im û di kunyeya min de jî îslam nivîsiye û bavê min jî weha ye. Bavê bavê min jî. Tê gotin ko Eliyê Herîrî û Selehedînê Eyubî jî kurd in. Ev şexsiyetên ko min navê wan bibîr anîn, di dema xwe de ”jiyaneke wan” hebû! ko îslamiyet dînê resmî û meşrû bû. Mexseda min ne ew e ko ez dîzayneke nuh ji bo dîrokê çêbikim, ev ne hedê min e. (Hîna ko cihê wê hatiye divê ez bibêjim, helbet hêviya min ji dîroknasên me heye ko ew di derbarê şîrovekirina tarîxê de tiştekî xas bikin.) Tê gotin ko netewe, di nava dîrokê de komên bi îstiqrar in. Û ez zen dikim ko ev gotineke rast e. ”Komên bi îstiqrar yên di nava dîrokê de”.. ”Komên bi îstiqrar”.. Em ji îroj de bala xwe didinê ko du tişt li ser navê îstiqrarê tên gotin. Kurdayetî û îslamiyet.. Em kurdayetiyê ji zimanê wê û îslamiyetê jî ji şeklê îbadeta wê fahm dikin. Em nas dikin. Ev civat, him kurd e û him jî îslamî ye.!! Bi herdu awayî jiya ye. Erê, jiya ye. Bi halê xwe yê herî xwezayî. Ji ber ko jixweber tiştek neafirandiye. Ji ber ko ne xwediyê wê xisûsiyetê bû ko tiştekî biafirîne. Ev rewş ji ber çi weha ye, ji ber ko netîce weha dibêjin. Hemû etnîsîteyên ko nikaribin ji bo xwe, ji bo nasnameya xwe jiyanekê ava bikin, bêxisûsiyet in. Mihakemeya hebûna xwe nekiriye. Ew li pêşiya pirsên rast negeriya ye ko bersivên rast werbigire. Wan ji bo îhtiyaca nasnameya ko wan biafirîne, hewil neda ye. Belkî jî wan qet zahmet nekiriye ko xwe fahm bikin. ”Em çima em in, em çawa bûn em”!! Gelo ji bo beton berdê, çîmento kêm bû? Çîmentoyê me têra me nedikir? Gelo kurdbûyin û ji dînekî qedîm bawerkirin wazîfeya çîmentoyê nabîne? Gelo bêîmkan bû ew bibin ”yek û tek”? Ji bo çi ew kesên dinê ko ne bi hêsanî be jî ev mefûm bi destî xistine û yên me nikarin vê rastiya piçûk bi destî bixin, çima nikarîbûn wê qudretê di xwe de bibînin? Qey kurdayetî û îslamiyet ne ew qasî cidî bû? Ya herî xerab, gelo jiyana xwe qet cidî wernegirtin? Mirov dikare bibêje ko kurdayetî û îslamiyet têra xwe ne xwedî perspektîf e? Dikare bê ÎDEAkirin ko ew têra xwe ne xwedî fikir e û potansiyela wê têr nake? Yan jî ên me ji wasiteyên aqilî bêpar in? Gelo nehat bîra wan ko ew bikarin pirsan bi awayekî aqilane fahm bikin û bi vê rêyê li dinyayê binerin? Qet meraq nekirin ko karên weha çawa çareser dibin, kesên dinê çawa meseleyên xwe hal kirin û ji wasiteyên wan îstifade bikin. Zimanekî wan tune bû? Mekanîzmayeke fikirandina wan tune bû? Pirs… pirs… şik û şik.
Helbet avakirina kîrgoyekî “tek û yek” ne hêsan e. Amenna. Baş e, lê hewildayin, lê hewildayinên ko bi rêya mîrasê gîhaştine me.. Çi bi wana hat.. Ka, netewe xwediyê adetan bû û adet jî ji bilî şopa lingên pêşiyên me netiştek bû. Ka li kê derê?
Ez bibêjim. Kurdayetî di nava dîrokê de hate badan û bû Apocî ko bi maneya midaxeleya jiyanê civat kir bin destê xwe. Îslamiyet jî di halê xwe de herikî û wek bizava herî xurt jî Hizbûlah jê çêbû.
Îroniya dîrokê; yek bi serfermandariya Tirkiyeyê re flort dike û ya dinê jî ji hun de di nav AKPyê de pozîsyona xwe saz dike. Ka nasname û heqîqeta wan.! Nîne.. Ew çawa henin? Di nava yên dinê de. Ev hebûnek e? Qet. Li gora dîrokê ye? Erê, baş e. Ji hêla siyasî ve, rast e. Qet. Ne rast e. Ne li gora rastiyê ye. Di vî karî de hîle heye, hîle..
Lê ev wêne ye. A ko di nava xetê de dimîne, ev e. Baş e, lê ya li derveyî xetê.. Ma tiştekî li derveyî xetê heye?
Du rastiyên mezin, du heqîqetên mezin..
Teva hemû îhtişamên xwe jî ji paşplanên dîrokê ev herdu hêjayî nezîvi “netewe û alegoriye”. Xwe neafirandin. Hebûn, lê xwe neafirandin.. Ji hêla fonksiyon û çalekiyê ve nasnameyek bi destî nexist. Ne nasnameyeke me ya kurdbûnê û ne jî ya îslamiyetê heye.
Di vî karî de şaşiyek heye. Ji ber ko xasbûn tune ye.. Ji ber ko sazûmaneke me ye rastî, ya dijî, ya liserxwe û zindî tune ye. Her tişt bi qisûr û yekhêlî ye. Ji tiştekî bi qisûr û yekhêlî jî netewe dernakeve. Ji baweriyeke bi qisûr û yekhêlî jî îslameke xwedî tolerans, hêmêzvekirî û nerm dernakeve.
|
